Tembung Camboran: Pengertian, Jenis dan Contohnya (Kata Majemuk Bahasa indonesia)

Tembung camboran dalam bahasa Indonesia (kata majemuk atau Komposisi) adalah kata tunggal atau tembung lingga (bahasa Jawa) yang mendapat imbuhan. Kata Cambor mempunyai arti campur. Jadi tembung camboran mempunyai arti dua kata yang digabung menjadi satu. “tembung loro kang dicampur, dirangkep, utawa digandheng dadi siji.”

 

 

 

Tembung camboran yaiku tembung loro utawa luwih digandheng dadi siji lan nduweni teges siji. Kata majemuk atau Tembung camboran (Bahasa Jawa) merupakan dua kata atau lebih yang digabung menjadi satu dan memiliki satu arti.

   

 


 

Tembung camboran atau kata majemuk merupakan dua kata atau lebih yang digabung menjadi satu dan memiliki satu arti. Menurut bentuknya tembung camboran dapat dibagi menjadi 2. Yaitu tembung camboran wutuh dan tembung camboran tugel atau wancah. Contoh tembung camboran wutuh: buku gambar, sayuk rukun, lemari kaca, guru. Sedangkan tembung camboran tugel atau wancah: bangjo, thukmis,lunglit, dll

  

 

 

1.    Tembung Camboran Wutuh

 

Terbentuk Dua kata atau lebih yang digabung jadi satu tanpa mengurangi jumlah suku kata. Tembung loro kang dirangkep dadi siji nanging ora ngurangi jumlah wandane.”

 

 

Tembung camboran wutuh bisa dibagi menjadi 2 macam yaitu:

 

 

1)    Tembung Camboran wudhar

 

Terbentuk dari dua kata yang digabung menjadi satu, kata satu dengan kata yang lainnya memiliki makna sendiri-sendiri. “kabentuk saka rong tembung kang digabung dadi siji, tembung siji lan sijine isih nduwe teges dhewe-dhewe”

 

 

Contoh tembung camboran wudhar:

 

·        papan tulis

·        meja kursi

·        sendok garpu

·        pelem golek

·        wayang kulit

·        meja tulis

·        rumah sakit

·        buku gambar

·        pasar malem

·        gemah ripah

 

 

2)       Tembung Camboran tunggal

 

Terbentuk dari dua kata yang digabung menjadi satu, dua kata yang digabung mempunyai makna baru. “ kabentuk saka rong tembung kang digabung dadi siji tembung loro kang digandheng mau nduweni teges anyar.”

 

 

Contoh tembung camboran tunggal:

 

·        semar mendem             = nama makanan /jenenge jajanan

·        nagasari                           = nama makanan/jenenge jajanan

·        kuping gajah                  = makanan yang terbuat dari tepung

·        rondha royal                  = makanan yang terbuat dari ketela/ singkong

·        ilat kucing                       = nama makanan /jenenge jajanan

·        maratuwa                       = wong tuwane bojo

·        buntut urang                 = rambut ing githok

·        kacamata                         = tesmak, piranti kanggo ndeleng

·        udan riris                        = araning corak bathik

·       jaran kepang               = wewangunan kaya jaran digawe saka kepang

·        parang kusuma               = araning corak bathik

·        juru kunci                       = tukang ngrumat, papan kramat, sareyan

 

 

 

    

2.    Tembung Camboran tugel atau Wancah

 

Terbentuk dari dua kata yang digabung menjadi satu dengan mengurangi jumlah suku katanya. “Tembung loro kang dirangkep dadi siji kanthi ngurangi jumlah wandane.”

 

 

·        Abang ijo              = bangjo

·        Idu abang            = dubang

·        Bathuk klimis    = thukmis

·        Jitu                         = siji pitu

·        Budhe                   = ibu gedhe

·        Thongpes            = kantong kempes

·        Lunglit                 = balung kulit

·        Dubang                = dudu abang

 

 

Wujud dari tembung camboran tugel atau wancah bisa terbentuk dari:

 

a.      Tembung Akronim (singkatan)


Tuladha:

1.       sekdes = sekretaris desa

2.       pemkot = pemerintah kota

3.       pilpres = pilihan presidhen

4.       sospol = sosial politik

5.       kabag = kepala bagian

 

 

b.     Tembung Keretabasa

adalah kata yang diotak – atik supaya mathuk utawa cocok.

 

Tuladha:

1.       garwa               tegese = sigarane nyawa

2.       saru                  tegese = kasar tur keliru

3.       mantu              tegese = diemen-emen meksa metu

4.       cangkem         tegese = yen ora dicancang ora mingkem

5.       anak                 tegese = karep apa-apa kudu ana lan enak.

6.       bapak               tegese = bap apa-apa pepak

 

 

c.      Tembung Garba

adalah gabungan dua kata atau lebih yang digabung menjadi satu dengan cara mengurangi jumlah suku katanya, sehingga menghasilkan kata baru


Tuladha:

1.     prapta + ing = prapteng

2.     nara + pati = narpati

3.     iya + iku = yeku

4.     parama + iswara = prameswari

5.     sure + ing = sureng

 

contoh tembung camboran tugel utawa wancah

1.            bangjo                  = abang ijo

2.            tandur                  = ditata karo mundhur

3.            kosik                     = mengko dhisik

4.            bulik                      = ibu cilik

5.            cangkem              = ora dicancang ora mingkem

6.            pilpres                  = pemilihan presiden

7.            lunglit                   = balung kulit

8.            dhelik                   = gedhe cilik

9.            pakdhe                 = bapak gedhe

10.       dhegus                 = gedhe bagus

11.       pakpuh                 = bapak sepuh

12.       dubang                 = idu abang

13.       perko                    = emper toko

14.       kakkong               = tungkak bokong

15.       tingwe                  = nglinting dhewe

16.       kongel                  = bokong cengel

17.       thukmis               = bathuk klimis

18.       prapteng                         =

 

 

 sedikit ringkasan tentang tembung camboran, pengertian jenis dan contoh - contohnya. semoga bermanfaat untuk teman - teman semua