TEMBUNG LUGU LAN TEMBUNG ENTAR

Tembung Lugu lan Tembung Entar

 


 

Tembung lugu yaiku tembung sing duwe teges sawantahe/sabenere tanpa ana teges liya-liyane. Dene tembung entar,  yaiku tembung sing duweni teges ora sabenere/kiasan, kang bisa katemokake manut surasane ukara.

 

 

Penjelasan dalam bahasa Indonesia:

 

“Kata Denotatif atau kata sebenarnya (Tembung lugu) adalah kata yang mempunyai arti yang sebenarnya tanpa ada makna lainnya. Sedangkan kata Konotatif atau kata kias atau tidak sebenarnya (tembung entar) adalah kata yang memiliki arti tidak sebenarnya atau memiliki makna kias. Yang bisa dimaknai sesuai dengan isi kalimat tersebut.”

 

 

 

Contoh dalam kalimat tersebut dibawah ini:

 

Gatekna ukara ing ngisor iki:

 

a.   Saben esuk, bocah-bocah gunung kuwi direwangi adus banyu kali.

 

b.   Sanajan saben dina wus direwangi adus kringet, uripe ora cukup.

 

c.   Murid anyar kae pancen lobok atine dibebeda kancane mesem wae. (lobok atine = sabar/ora gampang nesu)

 

d.   Nardi kae pancen bocah kethul pikirane, beda karo adhine sing landhep pikirane. (kethul pikirane = bodho , landhep pikire = pinter.)

 

 

 

Ing ukara point (a) tembung adus banyu nduweni teges sawantahe yaiku adus (ngresiki awak) dene tembung adus kringet ing ukara point (b) nduweni teges nyambut gawe kepeng/sregep. Mula tembung adus banyu ing ukara point (a) kalebu tembung lugu, dene tembung adus kringet ing ukara (b) kalebu tembung entar (kiasan).

 

Ukara point (c) lan (d) lobok atine lan kethul pikirane uga nduweni teges ora sabenere. Yaiku, tembung lobok atine duweni teges sabar utawa ora nesunan dene tembung point (d) kethul pikirane duweni teges bodho. Kekalihe minangka tembung entar.

 

 

Penjelasan dalam bahasa Indonesia:

 

Dalam kalimat point (a) Adus banyu memiliki makna sebenarnya yaitu mandi (adus) membersihkan tubuh. Sedangkan adus kringet di kalimat point (b) memiliki makna bekerja keras (nyambut gawe kepeng). Maka dari itu, kata adus banyu dalam kalimat point (a) termasuk kata sebenarnya (tembung lugu) sedangkan akus kringet di kalimat point (b) termasuk kata kiasan atau tidak sebenarnya (tembung entar)

 

Kalimat point (c) dan (d) lobok atine dan kethul pikirane juga memiliki makna kias atau tidak sebenarnya yaitu lobok atine memiliki makna sabar dan kata point (d) kethul pikirane memiliki makna bodho atau tidak pintar. Keduanya merupakan kata kias.

 

 

contoh kata kias atau konotatif (tembung Entar)

 

Atine momot                     = sabar banget

 

Peteng pikire                    = susah

 

Peteng jagade                 = sedih

 

Kembang desa                = prawan ayu

 

Kembang lambe              = dadi omongane wong

 

Ngangsu kawruh             = golek ilmu/sinau

 


Coba tembung entar ing ngisor iki gawenen ukara banjur tegesana!

 

 

1.      Kandel raine ora duwe isin

a)      Ukara       =………………………………………………………

b)      Tegese    =………………………………………

 

2.      Dawa ususe sabar

a)      Ukara       =………………………………………………………

b)      Tegese    =………………………………………

 

3.      Jembar segarane sugih pangapura

a)      Ukara       =………………………………………………………

b)      Tegese    =………………………………………

 

4.      Abang-abang lambe mung lelamisan, mencla-mencle

a)      Ukara       =………………………………………………………

b)      Tegese    =………………………………………

 

5.      Ngabangke kuping gawe nesu

a)      Ukara       =………………………………………………………

b)      Tegese    =………………………………………

 

6.      Adol ayu ngandalake ayune

a)      Ukara       =………………………………………………………

b)      Tegese    =………………………………………

 

7.      Adus kringet nyambut gawe temenanan

a)      Ukara       =………………………………………………………

b)      Tegese    =………………………………………

 

8.      Dawa tangane seneng nyolong

a)      Ukara       =………………………………………………………

b)      Tegese    =………………………………………

 

9.      Rai gedheg ora duwe isin

a)      Ukara       =………………………………………………………

b)      Tegese    =………………………………………

 

10.  Lambe tipis derewet, criwis, akeh omonge.

a)      Ukara       =………………………………………………………

b)      Tegese    =………………………………………

 





0 Comments:

Post a Comment